Sprężone powietrze to jedno z mediów energetycznych. Żeby dobrze nim zarządzać, trzeba wiedzieć czego chce się dokonać i jakimi narzędziami. W naszej dziedzinie w większości co do spraw efektywności energetycznej i jej oceny do dyspozycji mamy następujące normy:
Norma PN-EN ISO 50001:20012 określa zasady gospodarki energetycznej, czyli opisuje sposób zarządzania energią dla wszystkich mediów energetycznych. Pomaga określać sposób zarządzania gospodarką energetyczną umożliwiający prowadzenie procesu ciągłego poprawiania jej efektywności, także z uwzględnieniem aspektów prawnych i innych wymagań dla przedsiębiorstwa. Norma może, ale nie musi być zintegrowana z innymi systemami zarządzenia. Użytkownik wdrażający normę ISO50001 może w ten sposób planować dla swojego przedsiębiorstwa działania związane ze zwiększeniem efektywności energetycznej i zmniejszeniem poboru energii oraz jej kosztów, w konsekwencji obniżania emisji energii.
Warto ją wdrożyć, bo jest to procedura, która nadaje właściwą rangę pracy Działów Eneregetycznych firm, które często są lekceważone. Co więcej norma ta daje prawdziwe możliwości oszczędzania wg pewnego konkretnego neutralnego planu. A co chyba najważniejsze - nie potrzebny jest do tego skomplikowany i kosztowny proces certyfikacji i odpowiedzialność za efekty działania normy spoczywa bezpośrednio na zarządzie firmy, co zdecydowanie ułatwia prowadzenie dobrego i prostego procesu decyzyjnego w tej dziedzinie.
- Poprawa efektywności energetycznej.
- Zmniejszenie kosztów energii (redukcja zużycia energii).
- Redukcja emisji gazów cieplarnianych.
- Wprowadzenie właściwego nadzoru nad systemem zarządzania energią w organizacji.
- Zgodność z wymaganiami prawnymi związanymi z efektywnością energetyczną.
- Możliwość integracji z innymi systemami zarządzania.
PN- ISO 1217 to norma odbiorcza sprężarek wyporowych: śrubowych, łopatkowych i tłokowych. Pokazuje ona metodykę i właściwe punkty pomiarów dające użytkownikowi obiektywną informację o parametrach jego sprężarki.
UWAGA! Nie ma dziś dostępnego nigdzie aktualnego i obwiązującego tekstu polskiego tłumaczenia tej normy!!!
Z naszej perspektywy to najbardziej frustrujący dokument, którego nikt w Europie nie honoruje, a daje on właściwe prawa i informacje użytkownikom sprężarek. Inaczej jest na terenie USA i Kanady, gdzi działa Instytut "CAGI"( Compressed Air and Gas Institute - Instytut Sprężonego Powietrza i Gazu), który stowarzysza dobrowolnych członków: firm i dostawców pracujących w tej branży. To Instytut strzegący praworządności w podawaniu parametrów sprężarek wg ISO 1217.
To bardzo dobry przykład tzw. dobrej praktyki inżynierskiej funkcjonującej w USA, której tak bardzo brakuje w Europie. Od wielu lat członkowie stowarzyszenia na zasadzie dobrowolności ogłaszają dane techniczne sprężarek przez nich dostarczanych. Dane publikowane są dobrowolnie i są tak dokładne, że dostawcy nie obawiają się ewentualnych prób odbiorczych. Opublikowanie takich danych daje producentowi świadectwo jego wiarygodności wobec użytkowników jako poważnego, uczciwego dostawcy. Wiele z zamieszczonych tu danych występuje na zasadzie dobrowolności, wiele z nich zostało także zweryfikowanych wg normy odbiorczej CAGI/PNEUROP PN2CPTC2, która jest odpowiednia do wcześniej opisanej normy ISO1217 Załącznik C dla sprężarek wyporowych z napędem elektrycznym. Na stronie http://www.cagi.org/verification/ea_sheets.htm umieszczone są przykładowe dane sprężarek oraz informacje o modelach, które pozytywnie przeszły test weryfikacji.
Poniżej zamieszczam tłumaczenie fragmentu ze strony CAGI: "Komitet Świadomości energetycznej pracuje nad zwiększeniem sprawności energetycznej systemów sprężonego powietrza. CAGI jest sponsorem fundatorem wspólnie z Departamentem Energii (DoE) - programu CAC (Compressed Air Challenege - Wyzwanie Sprężonego Powietrza). Jest to publiczno - prywatna inicjatywa wspierana przez Departament Energii ("DoE" - odpowiednik naszego ministerstwa), w celu służenia przemysłowi jako źródło umożliwiające oszczędzanie energii i poprawianie sprawności systemów sprężonego powietrza. Komitet Świadomości Energetycznej nadzoruje wysiłki CAGI w zakresie poprawiania efektywności i sprawności systemów sprężonego powietrza oraz daje wytyczne co do współpracy Instytutowi w zakresie działań wraz z DoE w ramach programu CAC. Działania te obejmują programy szkoleń, dystrybucję materiałów informacyjnych mając dawać korzyści użytkownikom systemów sprężonego powietrza?"
Jednym z przejawów działania jest mobilizowanie producentów do podawania rzeczywistych parametrów sprężarek możliwych do zweryfikowania wg standardów ISO oraz sama weryfikacja. Co do solidności informacji technicznych, możemy Amerykanom tu tylko zazdrościć.
UWAGA: PODANE TAM DANE DOTYCZĄ INNEGO NAPIĘCIA PRACY ORAZ INNEJ CZĘSTOTLIWOŚCI PRĄDU ELEKTRYCZNEGO, W ZWIĄZKU Z TYM NIE MOGĄ BYĆ WPROST PORóWNYWANE Z WERSJAMI SPRĘŻAREK EUROPEJSKICH.
EN ISO 11011 to norma regulująca przeprowadzanie audytów systemów sprężonego powietrza. Jest wzorowana na tym, co wcześniej regulowała amerykańska norma ASME EA4. Grupuje w skomplikowany sposób prowadzenie audytów i inwentaryzacji, które są niestety bardzo pracochłonne i wymagają dużego zaangażowania czasowego użytkownika z audytorem, co praktyka przemysłowa prawie wyklucza. Audytor jest skazany wielokrotnie na samodzielną pracę. Norma została opublikowana dopiero we wrześniu 2013 roku w języku angielskim. Brak jej jeszcze w języku polskim.